علت تولیدمثل ماده‌های برخی گونه‌ها بدون وجود جنس نر+عکس
تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۵۰۳۶۳۷
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از زومیت، اژدهای آبی آسیایی (گونه‌ای مارمولک) در باغ‌وحش ملی اسمیتسونین در واشینگتن از تخم متولد شد و نگهبانانش شوکه شدند. دلیل تعجب آنها این بود که مادرش هرگز با اژدهای آبی نر نبود. دانشمندان باغ‌وحش ازطریق آزمایش ژنتیکی کشف کردند ماده‌ای که به‌تازگی از تخم در‌آمده است (۲۴ آگوست ۲۰۱۶)، ازطریق نوعی فرایند تولیدمثلی به‌نام بکرزایی (پارتنوژنز) تولید شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
درحالیکه بسیاری از افراد ممکن است تصور کنند بکرزایی در قلمرو داستان‌های علمی‌تخیلی یا متون مذهبی است، این رفتار به‌طور‌شگفت‌آوری در سراسر درخت حیات رایج است و در بسیاری از موجودات، مانند گیاه‌ها، حشره‌ها، ماهی‌ها، خزنده‌ها و حتی پرنده‌ها دیده می‌شود. ازآنجاکه پستانداران، ازجمله انسان‌ها به ژن‌های خاصی نیاز دارند که از اسپرم می‌آید، نمی‌توانند بکرزایی کنند.
ایجاد فرزند بدون اسپرم
در تولیدمثل جنسی، یک نر و یک ماده شرکت دارند که هریک از آنها ماده‌ی ژنتیکی را به‌شکل تخمک یا اسپرم فراهم می‌کند تا فرزند منحصر‌به‌فردی ایجاد کنند. تولیدمثل در بیشتر گونه‌های جانوری به روش جنسی اتفاق می‌افتد؛ اما ماده‌های برخی گونه‌ها تخم‌هایی تولید می‌کنند که حاوی تمامی ماده‌ی ژنتیکی مورد‌نیاز برای تولیدمثل است. ماده‌های این گونه‌ها شامل برخی وسپ‌ها و سخت‌پوستان و مارمولک‌ها هستند که فقط ازطریق بکرزایی تولیدمثل می‌کنند و به آنها بکرزای اجباری گفته می‌شود.
نمونه‌هایی از گونه‌های مختلفی که غیراجباری بکرزایی می‌کنند، به بهترین شکل در جانورانی نشان داده شده است که در باغ‌وحش‌ها نگه‌داری می‌شوند. برخی از این نمونه‌ها عبارت‌اند از: اژدهای آبی آسیایی در باغ‌وحش ملی اسمیتسونین یا کوسه‌ی باله‌سیاه کوچک در آکواریوم ویرجینیا.
جانوران دارای ویژگی بکرزایی غیراجباری معمولا به روش جنسی تولیدمثل می‌کنند؛ ولی ممکن است گاهی چرخه‌هایی داشته باشند که حاصلش تخم‌هایی آماده‌ی رشد باشد. دانشمندان آموخته‌اند بکرزایی غیراجباری ممکن است صفتی توارثی باشد؛ یعنی احتمالِ داشتن فرزندان ماده‌ی دارای توانایی بکرزایی در ماده‌هایی بیشتر است که بکرزایی را تجربه می‌کنند.
چگونه ماده‌ها تخمک‌های خود را بارور می‌کنند؟
برای اینکه بکرزایی اتفاق افتد، باید زنجیره‌ای از وقایع سلولی با موفقیت انجام شود: ۱. ماده‌ها باید بتوانند بدون تحریک ناشی از اسپرم یا جفت‌گیری، تخمک‌گذاری (اووژنز) انجام دهد؛ ۲. تخمک‌های تولیدشده به‌وسیله‌ی ماده‌ها باید به‌خودی‌خود شروع به رشد کنند و رویانی تشکیل دهند که قدرت رشد داشته باشند؛ ۳. فرزند حاصل باید بتواند با موفقیت از تخم متولد شود.
هر مرحله از این فرایند به‌ویژه مرحله‌ی دوم که به مضاعف‌شدن کروموزوم‌های درون تخم نیاز دارد تا فرزند در‌حال‌رشد مجموعه‌ی کاملی از ژن‌ها را داشته باشد، می‌تواند به‌راحتی با شکست رو‌به‌رو شود. به روش دیگر، تخمک می‌تواند با سلول‌های باقی‌مانده از فرایند تولید تخمک که اجسام قطبی نامیده می‌شوند، به‌طورکاذب بارور شود. هریک از این روش‌ها که آغازگر رشد رویان باشد، درنهایت میزان شباهت ژنتیکی میان مادر و فرزند را تعیین می‌کند.
رویدادهای که موجب آغاز بکرزایی می‌شوند، کاملا درک نشده‌اند؛ ولی به‌نظر می‌رسد تغییرات محیطی در این فرایند نقش داشته باشد. در گونه‌هایی مانند شته‌ها که توانایی تولیدمثل جنسی و بکرزایی دارند، عوامل استرس‌زایی نظیر ازدحام و شکار ممکن است موجب شود ماده‌ها از بکرزایی به تولیدمثل جنسی روی آورند؛ ولی برعکس آن رخ نمی‌دهد. به‌نظر می‌رسد حداقل در نوعی پلانکتون آب شیرین، شوری زیادی موجب این تغییر رفتار شود.
مزایای تولیدمثل مستقل
گرچه به‌نظر می‌رسد بکرزایی غیراجباری نادر باشد، مزایایی برای ماده‌ی دارای این قابلیت به‌همراه دارد. در برخی مواقع، به ماده‌ها امکان می‌دهد شرکای جفت‌گیری خود را تولید کنند. جنس فرزندان حاصل از بکرزایی به همان روشی تعیین می‌شود که جنس در خود گونه مشخص می‌شود. برای ارگانیسم‌هایی که در آنها جنس با کروموزوم‌ها تعیین می‌شود، مانند کروموزوم‌های (ماده XX و نر XY در برخی حشره‌ها و ماهی‌ها و خزنده‌ها) ماده‌ی بکرزا فرزندان خود را فقط با استفاده از کرموزوم‌های جنسی‌اش تولید می‌کند؛ بنابراین، فرزندان او همیشه ماده XX هستند. درمقابل، برای موجوداتی که در آنها ماده‌ها کروموزوم‌های جنسی ZW دارند (مانند مارها و پرنده‌ها)، تمام فرزندان زنده‌ای که تولید می‌شوند یا ZZ و نر یا به‌طور بسیار نادرتر WW و ماده خواهند بود.
بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۱۹۹۹، مار بندجورابی شطرنجی که در باغ‌وحش فونیکس در آریزونا نگه‌داری می‌شد، دو فرزند نر به‌دنیا آورد که درنهایت تا بزرگسالی زنده ماندند. اگر ماده‌ای با نری جفت‌گیری کند که ازطریق بکرزایی تولید کرده، به‌منزله‌ی درون‌زایی است. درحالیکه درون‌زایی می‌تواند به مشکلات ژنتیکی زیادی منجر شود، از دیدگاه تکاملی بهتر از نداشتن فرزند است.
همچنین، توانایی ماده‌ها برای تولید فرزندان نر ازطریق بکرزایی نشان می‌دهد که تولیدمثل غیرجنسی ممکن است درطبیعت فراون‌تر از چیزی باشد که دانشمندان قبلا تصور می‌کردند. براساس مشاهده‌های طولانی‌مدت زیست‌شناسان، گونه‌هایی که بکرزای اجباری هستند، غالبا به‌دلیل بیماری یا انگل‌ها یا تغییر در زیستگاه از بین می‌روند. به‌نظر می‌رسد درون‌زایی نهفته در گونه‌های بکرزا در ماندگاری کوتاه آنها مؤثر باشد.
پژوهش‌های کنونی درمورد بکرزایی به‌دنبال درک این موضوع است که چرا برخی گونه‌ها می‌توانند هم تولیدمثل جنسی و هم بکرزایی داشته باشند و اینکه آیا تولیدمثل جنسی گاه‌گاه، برای بقای گونه کافی است.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: مارمولک باغ وحش تخم نظر می رسد کروموزوم ها باغ وحش ماده ها گونه ها ی ماده ماده ی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۵۰۳۶۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کشف فسیل دست نخورده یک گونه کانگوروی عجیب
فسیل تقریباً دست نخورده گونه‌ای از کانگوروها که ۴۶ هزار سال است منقرض شده‌اند، در استرالیا کشف شده است که یکی از کامل‌ترین اسکلت‌های یک گونه منقرض شده در استرالیاست که ۷۱ درصد استخوان‌های آن حفظ شده است.
به گزارش ایسنا، دانشمندان موزه ویکتوریا اسکلت دست نخورده یک کانگوروی جوان از گونه Simosthenurus occidentalis را که معمولاً به عنوان «کانگوروی کوتاه‌صورت» شناخته می‌شود، کشف کردند.
به نقل از آی‌ای، این فسیل که از غاری در نزدیکی منطقه بوچان در گیپسلند استرالیا به دست آمده است، یکی از کامل‌ترین اسکلت‌های گونه‌های منقرض شده در این کشور است که ۷۱ درصد استخوان‌های این حیوان حفظ شده است.
این کشف مدیون نگاه دقیق جاشوا فان دایک یکی از محلی‌های منطقه گیپسلند است که در سال ۲۰۱۱ به طور تصادفی با این بقایای فسیل شده در یک غار برخورد کرد.
فان دایک با بازگویی این صحنه اظهار داشت: این فسیل پشت چند سنگ افتاده بود و انگار مستقیم به من نگاه می‌کرد. خانواده فان دایک که سابقه غارنوردی دارند، از دهه ۱۹۹۰ با دیرینه شناسان موزه ویکتوریا همکاری می‌کنند و به طور فعال غارهای مجاور محل زندگی خود را کاوش می‌کنند.
استخراج اسکلت فسیل شده این کانگوروی کوتاه‌صورت موفقیت کمی نبود و به بیش از ۵۸ ساعت تلاش غارنوردی در یک دوره دو ساله نیاز داشت. این کشف بر سهم ارزشمند افراد خارج از بدنه جامعه علمی به ویژه غارنوردان تفریحی تاکید می‌کند که اوقات فراغت خود را به کشف و استخراج چنین آثار ارزشمندی از اعماق غارها اختصاص می‌دهند.
استخراج فسیل
تیم زیگلر، دیرینه‌شناس مؤسسه تحقیقاتی موزه ویکتوریا که رهبری این کاوش را برعهده داشت، تأکید می‌کند که چنین فسیل‌های کمیابی با چنین کیفیت و کمالی در استرالیا نادر هستند.
پژوهشگران می‌گویند احتمالا این کانگوروی جوان نگون‌بخت چندین هزار سال قبل از انقراض گونه خود بر اثر سقوط تصادفی در ورودی مخفی این غار قربانی شده است.
کشف این اسکلت کاملاً دست نخورده در کشف اسرار پیرامون سبک زندگی این موجود منقرض شده بسیار مؤثر است. زیگلر می‌گوید: اکنون می‌توانیم بفهمیم که آنها چه کاری می‌توانستند انجام دهند.
شایان ذکر است تنها یک فسیل دیگر از یک کانگوروی کوتاه‌صورت وجود دارد که به اندازه این فسیل کشف شده در بوچان، تقریباً نیم قرن پیش در استرالیای جنوبی کشف شد.
آنچه این فسیل به ما می‌گوید
این کانگوروی کوتاه‌صورت تازه کشف شده توسط پژوهشگران به عنوان یک کانگوروی نوجوان شناخته شده است، اما احتمالاً وزن قابل توجهی تا ۸۰ کیلوگرم داشته است. این کانگورو بینش‌هایی را در مورد موجودی ارائه می‌دهد که با همتایان امروزی خود همزیستی داشته است.
کانگوروی کوتاه‌صورت که با سر متمایز و فک پایینی قوی یادآور کوالاها و پانداهاست، سازگاری‌هایی داشته که به او امکان می‌داده از گیاهان سخت‌تری مانند شاخه‌ها تغذیه کند.
پژوهشگران حدس می‌زنند که هیکل تنومند این گونه کانگورو و خویشاوندان آن ممکن است بر حرکت آنها تأثیر گذاشته باشد که به طور بالقوه نشان دهنده حرکتی است که بیشتر شبیه به راه رفتن است تا پریدن که مشخصه شناخته شده کانگوروهای امروزی است.
کانگوروی کوتاه‌صورت قربانی یک رویداد انقراض فاجعه بار شده است که ۸۵ درصد از پستانداران، خزندگان و پرندگان جثه بزرگ استرالیا را از بین برد. عوامل موثر در مرگ آنها شامل تغییرات محیطی است که با سرد شدن و خشکسالی مداوم، از بین رفتن زیستگاه، بیماری‌ها و فعالیت‌های انسانی مانند افزایش آتش سوزی مشخص می‌شود.
زیگلر کانگوروهای کوتاه‌صورت را به عنوان کیسه‌دارانی که زمانی در سراسر قاره شکوفا و پراکنده بودند، تعریف می‌کند. وی خاطرنشان کرد: انقراض ناگهانی آنها در کنار تقریباً تمام جانوران بزرگ استرالیا یک یادآوری عمیق برای دفاع از محیط‌های مدرن ما در برابر چنین موضوعی است.
انتهای پیام
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت